Nog een maand en dan begint mijn sabbatverlof. Het is de tweede keer in mijn loopbaan, dat ik drie maanden verlof mag nemen. De vorige keer (1999) heb ik dat besteed aan een zoektocht naar nieuwe vormen van kerkelijke presentie in de grote stad. In die tijd werkte ik als medewerker voor kerkopbouw bij het bisdom Rotterdam. Ik heb toen in mijn sabbat vijf weken door Engeland en Schotland gereisd en daarna samen met mijn echtgenote Desiree van der Hijden zes weken als vrijwilliger gewerkt op Iona. Mijn ervaringen heb ik beschreven in een verslag 'Van kathedralen en pubs' en in de eerste jaren daarna heb ik me veel bezig gehouden met citykerken, stadspastoraat en pastoraat in nieuwbouwwijken.
Onze ervaringen op Iona hebben er mede toe geleid, dat wij in de jaren daarna ons meer en meer verbonden hebben met de Iona Community. Zelf ben ik in 2006 als eerste Nederlander full Member geworden van deze oecumenische religieuze gemeenschap. (Zie voor meer informatie
www.iona.org.uk en de website van de Nederlandse Ionagroep
www.ionagroep.nl )
Momenteel ben ik medewerker diaconie (sinds 2005) en missiesecretaris (sinds 2008) van het bisdom Rotterdam. Mijn sabbatverlof wil ik besteden aan drie, enigszins met elkaar samenhangende onderwerpen:
1. Pelgrimeren, zowel zelf doen als een verdere verdieping in het verschijnsel (modern) pelgrimeren
2. De geschiedenis van caritas en (kerkelijke) armenzorg, met name in Holland
3. De mogelijkheden van een stadspelgrimage of (spiritueel-)diaconale wandeling als educatief instrument.
Stadspelgrimage in Delft
Ik
heb de stadspelgrimage of urban pilgrimage leren kennen tijdens het Nieuwe
Ledenprogramma van de Iona Community in Glasgow. Je zou het kunnen omschrijven
als een tocht langs diaconaal betekenisvolle plekken uit verleden en heden, waarbij
onderweg via ontmoetingen, het vertellen van verhalen, gedichten, gebeden en
liederen stil gestaan wordt bij de christelijke dienst van zorg, solidariteit
en verzet ten behoeve van mensen in nood. In de afgelopen jaren heb ik op
verschillende plekken geprobeerd een dergelijke tocht te organiseren (de
spiritueel-diaconale wandeling in Gouda als onderdeel van een diocesaan project ‘Met
lichaam, ziel en geest op stap’ – april 2010 en de stadspelgrimage in Delft
samen met het RK stadsdiaconaat Delft en de Nederlandse Ionagroep in maart 2013). Dat
kan nog beter en op veel meer plekken, is mijn overtuiging. Maar dat vereist
wel meer kennis van de historische uitingsvormen van caritas en kerkelijke
armenzorg in verschillende steden, de gebouwen die bewaard zijn gebleven of plekken
waar het zich heeft afgespeeld en de vaardigheid om een ander te vertalen in
een aantrekkelijke tocht die meer is dan een rondleiding door een stadsgids.
Tijdens mijn sabbat wil ik wat bouwstenen verzamelen voor de ontwikkeling van een of meerdere stadspelgrimages.
In dit blog wil ik mijn ervaringen tijdens de sabbat en daarna beschrijven. De verhalen hier zijn een proeftuintje voor wat meer doorwrochte publicaties in de toekomst. Je kan hier bijdragen verwachten die te maken hebben met de volgende thema's:
- pelgrimeren, met name ook in de Keltische traditie;
- de relatie tussen pelgrimeren en diaconie
- Keltische heiligen als St Cuthbert en St Columba. Ik ga in de Goede Week meelopen met de St Cuthbert''s leg van de Northern Cross pilgrimage van Melrose Abbey naar Lindisfarne. (Zie
www.northerncross.co.uk ) en in juni een week volgen over Columba op Iona
- vormen van kerkelijke armenzorg in Hollandse steden vanaf de Middeleeuwen. (Gasthuizen, hofjes, fundaties, weeshuizen etc.)
- beschrijvingen van concrete initiatieven.
Ik ben benieuwd wat er in dit proeftuintje allemaal gaat opbloeien.
